କାଉ ଜାଣୁଛି ଗଣିତ ହିସାବ…

ପ୍ରିଜମ୍ ନ୍ୟୁଜ ବ୍ୟୁରୋ: କାଉମାନେ ସବୁଠାରୁ ବୁଦ୍ଧିଆ ପକ୍ଷୀ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା। ପିଲାବେଳେ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତେ ଚତୁର କୁଆର ଗପ ପଢିଥିବେ ବା ଶୁଣିଥିବେ, ଯେଉଁଥିରେ ଶୋଷିଲା କାଉ ପାଣିରେ ପଥର ପକେଇ ପକେଇ ମାଠିଆରୁ ପାଣି ଉପରକୁ ଉଠେଇ ପିଇଥିଲା। ଯଦିଓ ଏହି ପକ୍ଷୀର ମସ୍ତିଷ୍କ ବହୁତ ଛୋଟ, କିନ୍ତୁ ଏହା ଶୂନ୍ୟର ଅର୍ଥ ମଧ୍ୟ ବୁଝିଥାଏ ବୋଲି ନିକଟରେ ହୋଇଥିବା ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣା ପଡ଼ିଛି। ବାସ୍ତବରେ, ଶୂନ୍ୟର ଧାରଣା ପଞ୍ଚମ ଶତାବ୍ଦୀରେ କିମ୍ବା ଟିକିଏ ପୂର୍ବରୁ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ତଥାପି, ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଯେ କାଉମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଧାରଣା ବୁଝନ୍ତି। ଏହି ପକ୍ଷୀକୁ କୌଣସି ତାଲିମ ଦିଆଯାଇ ନାହିଁ କିମ୍ବା ଶୂନ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଇ ନାହିଁ। ତଥାପି କାଉମାନେ ଶୂନ ବିଷୟରେ ବୁଝି ପାରନ୍ତି ତାହା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ। ତେବେ ପ୍ରଥମେ ଚାଲନ୍ତୁ ଶୂନ୍ୟର ଧାରଣା ବୁଝିବା।
ଶୂନକୁ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ସଂଖ୍ୟାରେ ଯୋଡାଯାଇପାରିବ, ବିସ୍ତାର କରାଯାଇପାରିବ, ଗୁଣନ କିମ୍ବା ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରିବ, କିନ୍ତୁ ଶୂନର ଅସ୍ତିତ୍ବ କେବେ ବି ଶେଷ ହେବ ନାହିଁ।
ଜର୍ମାନୀର ଟୁବିଙ୍ଗେନ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ନ୍ୟୁରୋବିଓଲୋଜିର ଆନିମଲ ଫିଜିଓଲୋଜିର ପ୍ରଫେସର ଆଣ୍ଡ୍ରେୟା ନିଡର୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ କୌଣସି ଗଣିତଜ୍ଞ ଶୂନ୍ୟ ଆବିଷ୍କାରକୁ ଏକ ବଡ଼ ସଫଳତା ବୋଲି ବିବେଚନା କରନ୍ତି। ତଥାପି, ଶୂନ ବିଷୟରେ ସବୁଠାରୁ ବିଶେଷ କଥା ହେଉଛି ସାଧାରଣ ରୁଟିନ୍ ଗଣନାରେ ଶୂନ୍ୟ କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ନୁହେଁ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଯଦି ଏକ ଟୋକେଇରେ ତିନୋଟି ଆପଲ୍ ଅଛି, ତେବେ ଆପଣ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଗୋଟିଏ, ଦୁଇ, ତିନୋଟି ଗଣନା କରିବେ।
ଆଣ୍ଡ୍ରେୟା ନିଡର୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଜିରୋ ହୁଏତ ଶୂନ୍ୟତାକୁ ପ୍ରତିପାଦିତ କରିପାରେ, କିନ୍ତୁ କାଉମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ। ଅଧ୍ୟୟନ ସମୟରେ, ଆମେ ଯେତେଥର କାଉଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା ପଢ଼ିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କଲୁ, ଦେଖାଗଲା ଯେ ସେମାନେ ଅନ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ପରି ଶୂନ୍ୟକୁ ବୁଝନ୍ତି। କାଉମାନଙ୍କର ମସ୍ତିଷ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରୁ ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ ସେମାନେ ଏକ ପୂର୍ବରୁ ଶୂନକୁ ବୁଝି ପାରନ୍ତି।
ଦି ଜର୍ନାଲ୍ ଅଫ୍ ନ୍ୟୁରୋ ସାଇନ୍ସରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁଯାୟୀ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କାଉର ମସ୍ତିଷ୍କ ଅଧ୍ୟୟନ ପାଇଁ ଦୁଇଟି ପରୀକ୍ଷଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ଦୁଇଟି ପୁରୁଷ ଶାବକ କାଉଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। କାଉମାନେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସ୍କ୍ରିନ ସାମ୍ନାରେ କାଠ ଖଣ୍ଡ ଉପରେ ବସିଥିଲେ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରୀକ୍ଷଣରେ, କାଉମାନେ ଏକ ଧୂସର ପରଦାରେ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ଶୂନ ଏବଂ ଚାରୋଟି କଳା ବିନ୍ଦୁ ଏକାସାଙ୍ଗରେ ଦେଖାଗଲା।
ଏହା ପରେ କାଉମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ସହିତ ବିନ୍ଦୁ ଦେଖାଗଲା। କାଉମାନେ ପରଦାରେ ଦୁଇଟି ସମାନ ଚିତ୍ର ଦେଖିବା ମାତ୍ରେ ସେମାନେ ତୁରନ୍ତ ପରଦାରେ ଠଣ୍ଟ ମାରିଥିଲେ ବା ସେହି ପ୍ରତିଛବି ସହିତ ମୁଣ୍ଡ ହଲାଇଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ସେ କୌଣସି ନମ୍ବର ଦେଖିନଥିଲେ, ତେବେ ଚୁପଚାପ୍ ହୋଇ ବସି ରହୁଥିଲେ।
୨୦୧୫ ମସିହାରେ ମଧ୍ୟ କାଉମାନଙ୍କ ଉପରେ ଏକ ଅଧ୍ୟୟନ କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଏହା ଜଣାପଡିଥିଲା ​​ଯେ କାଉମାନେ ସମାନ ଚିତ୍ର ଏବଂ ମେଳ ଖାଉଥିବା ଚିତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟର ୭୫ ପ୍ରତିଶତ ବୁଝନ୍ତି। ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ପ୍ରୋସିଡିଙ୍ଗସ୍ ଅଫ୍ ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଏକାଡେମୀ ଅଫ୍ ସାଇନ୍ସରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା।
ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ପକ୍ଷୀମାନେ ଏକତ୍ର ରଖାଯାଇଥିବା ସମସ୍ତ ଜିନିଷକୁ ଏକାଠି କରି କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କ ଆକାରକୁ ସମାନ ବୋଲି ଭାବନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ‘ସାଂଖ୍ୟିକ ଦୂରତା ପ୍ରଭାବ’ କୁହାଯାଏ। କିନ୍ତୁ କାଉମାନେ ଅନ୍ୟ ସଂଖ୍ୟାଠାରୁ ଶୂନକୁ ପୃଥକ କରିବାରେ ପାରଙ୍ଗମ।
ଆଣ୍ଡ୍ରେୟା ନିଡର୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯେତେବେଳେ ଉଭୟ କାଉ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସ୍କ୍ରିନରେ ଗୋଲାକାର ବିନ୍ଦୁ ଦେଖୁଥିଲେ, ଗୋଟିଏ ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଥିବା ୫୦୦ ନ୍ୟୁରନ୍ ମଧ୍ୟରୁ ୨୩୩ ଏବଂ ଅନ୍ୟର ୨୬୭ ଟି ନ୍ୟୁରନ୍ ସକ୍ରିୟ ଥିଲା। ପରଦାରେ ଶୂନ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ସଂଖ୍ୟା ଦେଖାଗଲେ, କାଉର ନ୍ୟୁରନଗୁଡ଼ିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ହ୍ରାସ ହେଉଥିଲା ଏବଂ ସେମାନେ ପରଦାକୁ ଦେଖିବା ବନ୍ଦ କରୁଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଶୂନ ଆସିବା ମାତ୍ରେ ସେମାନେ ପୁନର୍ବାର ସକ୍ରିୟ ହେଉଥିଲେ। କାଉ ପାଇଁ ଶୂନ୍ୟର ଅର୍ଥ କ’ଣ, ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇପାରି ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ହୋଇଛି ଯେ ସେମାନେ ଶୂନକୁ ବୁଝି ପାରନ୍ତି।