ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ପ୍ରଥମ ହିନ୍ଦୁତ୍ୱ ଭୋଟ ବ୍ୟାଙ୍କ ?

ପ୍ରିଜମ ନ୍ୟୁଜ ବ୍ୟୁରୋ: ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ହିନ୍ଦୁତ୍ୱ ପ୍ରଥମେ ଭୋଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିଲେ?ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀଙ୍କ ଉପରେ ବିଜେପି ରାଜ୍ୟ ସଭାପତି ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ପାଟିଲଙ୍କ ବିବାଦୀୟ ବିବୃତ୍ତିକୁ ନେଇ ଏବେ ତର୍କବିତର୍କ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଛି। ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ପାଟିଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ହିନ୍ଦୁତ୍ୱର ଭୋଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି। କଂଗ୍ରେସ ନେତା ସଚିନ ସାୱନ୍ତ ଏବଂ ଶିବସେନା ନେତା ସଞ୍ଜୟ ରାଉତ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ପରି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନାମକୁ ଭୋଟବ୍ୟାଙ୍କ ରାଜନୀତିରେ ଯୋଡିଥିବାରୁ ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ପାଟିଲଙ୍କୁ ତୀବ୍ର ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି।

ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ପାଟିଲ କ’ଣ କହିଛନ୍ତି?

ନିକଟରେ ଏକ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ପାଟିଲ ଦଳ ତରଫରୁ ଟିକେଟ୍ କାଟିବାକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରିଥିବା ନେତାମାନଙ୍କୁ ଟାର୍ଗେଟ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ଟିକେଟ୍ ଦଳର ଅଟେ, ତେଣୁ ‘ମୋର ଟିକେଟ୍ କାଟ’ କହିବା ଠିକ୍ ନୁହେଁ। ଟିକେଟ୍ ଦଳର ଅଟେ, ଭୋଟ୍ “ବ୍ୟାଙ୍କ ଦଳର ଅଟେ। ଏହି ଭୋଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ସାଧୁ, ମହନ୍ତଙ୍କ ଠାରୁ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ୟାପିଛି। ସେ ହିନ୍ଦୁତ୍ୱର ଏହି ଭୋଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ବିକଶିତ କରିଛନ୍ତି।” ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ପାଟିଲ କହିଛନ୍ତି, “ତୁମେ ସେହି ଭୋଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ପାଇବ, ଏହା ପରେ ତୁମର ଚେହେରା ଏବଂ ତୁମର ଗ୍ରାମ ଓ କାମ ଗୁଡ଼ିକ ଆସିବ। ବାସ୍ତବରେ, ଟିକେଟ୍, ପ୍ରାର୍ଥୀ ଏବଂ ଭୋଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ସମସ୍ତ ଦଳର ଅଟେ।” ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ପାଟିଲଙ୍କ ବିବୃତ୍ତି ପରେ ଐତିହାସିକମାନେ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ପାଟିଲଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ବ୍ୟାପକ ଭୂମିକା ସହିତ ମେଳ ଖାଉନି। ଐତିହାସିକ ଡଃ. ଜୟସିଂହରାଓ ପାୱାରଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ କେବଳ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କର ରାଜା ନୁହଁନ୍ତି ବରଂ ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କ ରାଜା ଥିଲେ। ସେ କହିଛନ୍ତି, “ହିନ୍ଦବୀ ସ୍ୱରାଜ ଅର୍ଥ କେବଳ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ୱରାଜ ନୁହେଁ। ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ସମସ୍ତ ଧର୍ମକୁ ସମ୍ମାନ କରୁଥିଲେ। ଏହା ଭାରତରେ ରହିବାର ଅର୍ଥ ଥିଲା। ଶିବଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସୈନ୍ୟବାହିନୀରେ ମୁସଲମାନମାନେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଶିବଜୀ ମହାରାଜ କେବେ କହିନଥିଲେ ଯେ ସେ କେବଳ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ରାଜା ବୋଲି। “ଜୟସିଂହ ପାୱାର କହିଛନ୍ତି, “ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ପାଇଁ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର କିମ୍ବା ମରାଠା ଥିଲା। ଏହାର ଅର୍ଥ ଧର୍ମ କିମ୍ବା ଜାତି ନୁହେଁ, ବରଂ ଅଞ୍ଚଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଥିଲା।” ସେହିପରି ଐତିହାସିକ ଇନ୍ଦ୍ରଜିତ୍ ସାୱନ୍ତ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ଇତିହାସକୁ କୌଣସି ଧର୍ମ କିମ୍ବା ଜାତିରେ ସୀମିତ ରଖିବା ଅନ୍ୟାୟ। ସାୱନ୍ତ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ, “ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ଚରିତ୍ର ସାର୍ବଭୌମିକ ପ୍ରକୃତିର। ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଐତିହାସିକମାନେ ତାଙ୍କୁ ସ୍ଵାଧୀନତା ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ବୋଲି କହିଛନ୍ତି। ଏହାର ପ୍ରମାଣ ହେଉଛି ଯେ ଆସାମର ଅହୋମ ରାଜବଂଶ ମଧ୍ୟ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଥିଲେ। ଶିବଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ସିନ୍ଧୁରୁ କାବେରୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ଅଧିବାସୀ ହିନ୍ଦବୀ ସ୍ୱରାଜର ଅଂଶ ଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଏହାର ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ସହିତ କୌଣସି ସମ୍ପର୍କ ନଥିଲା।

“ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ହିନ୍ଦବୀ ସ୍ୱରାଜ:’ବିଜୟ ନଗର ଭଏସ୍ – ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତୀୟ ଇତିହାସ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ ସାହିତ୍ୟର ଅନୁସନ୍ଧାନ’ ରେ ୱିଲିୟମ୍ ଜ୍ୟାକସନ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ପ୍ରଥମେ ୧୬୪୫ ମସିହାରେ ହିନ୍ଦବୀ ସ୍ୱରାଜ ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ। ଜ୍ୟାକସନ ଲେଖିଛନ୍ତି, ହିନ୍ଦବୀ ସ୍ୱରାଜ ଅର୍ଥ ହେଉଛି ମୋର ରାଜ୍ୟ ବିଦେଶୀ ଶକ୍ତିରୁ ସ୍ୱାଧୀନତା। ସେହିପରି ଗୋବିନ୍ଦ ପାନସାରେ ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ‘ହୁ ଇ ଶିବାଜୀ’ରେ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ଧାର୍ମିକ ଆଚରଣ ଏବଂ ଚିନ୍ତାଧାରା ବିଷୟରେ ଲେଖିଛନ୍ତି, “ଶିବାଜୀ ଧର୍ମକୁ ବିଶ୍ବାସ କରୁନଥିଲେ। ସେ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ଥିଲେ କିମ୍ବା ସେ ନିଜ ଧର୍ମକୁ ଧର୍ମନିରପେକ୍ଷ ରାଜ୍ୟ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ।” “ଶିବାଜୀ ଜଣେ ହିନ୍ଦୁ ଥିଲେ। ତାଙ୍କର ଧର୍ମ ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ ଥିଲା। ସେ ମଧ୍ୟ ଏହି ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ ଆଚରଣ କରୁଥିଲେ। ସେ ଦେବତା ଓ ସାଧୁମାନଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ। ସେ ଧାର୍ମିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ମନ୍ଦିର ପାଇଁ ଅନୁଦାନ ମଧ୍ୟ ଦେଉଥିଲେ”କିନ୍ତୁ ସେ ଇସଲାମ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଥିଲେ କି? ସେ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ବିଶ୍ୱାସ କରି ମୁସଲମାନ ଧର୍ମକୁ ଘୃଣା କରୁଥିଲେ କି? ସେ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କୁ ହିନ୍ଦୁ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ନା ସେମାନଙ୍କୁ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରୀକରଣ କରିବାର ପ୍ରୟାସ ଥିଲା? ଏହି ସମସ୍ତ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ହେଉଛି ‘ନା’ । ପାନସାରେ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ଏବଂ ପେଶୱାଙ୍କ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ଅଲଗା, ସମାନ ନୁହେଁ।

ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ‘ହିନ୍ଦବୀ ସ୍ୱରାଜ’ ଏବଂ ସାବରକରଙ୍କ ‘ହିନ୍ଦୁତ୍ୱ’:

ପାନସାରେ ଏବଂ ଜୟସିଂହ ପାୱାରଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ଧାରଣା ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ହିନ୍ଦବୀ ସ୍ୱରାଜ ଧାରଣା ପଛରେ ନଥିଲା। କିନ୍ତୁ ବିନୟକ ଦାମୋଦର ସାବାରକର ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ହିନ୍ଦୁତ୍ୱରେ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ହିନ୍ଦୁତ୍ୱର କାର୍ଯ୍ୟ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ହିନ୍ଦୁତ୍ୱର ପ୍ରକ୍ରିୟା ୪୯ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ଅଧିକ ପୁରୁଣା।ପାଟିଲଙ୍କ ବିବୃତ୍ତି ତାଙ୍କ ଦଳର ଆଦର୍ଶ ସହ ମେଳ ଖାଉ ନାହିଁ। ସେହିପରି ବରିଷ୍ଠ ସାମ୍ବାଦିକ ହେମନ୍ତ ଦେଶାଇଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ପାଟିଲଙ୍କ ବିବୃତ୍ତି ତାଙ୍କ ଦଳର ଆଦର୍ଶ ସହ ମେଳ ଖାଉ ନାହିଁ।ହେମନ୍ତ ଦେଶାଇ କହିଛନ୍ତି, “ବିଜେପି ଲୋକମାନେ ସର୍ବଦା କୁହନ୍ତି ଯେ ଆମେ ହିନ୍ଦୁତ୍ୱ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ପଢ଼ୁଛୁ କିନ୍ତୁ ହିନ୍ଦୁମାନେ ଆମର ଭୋଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ନୁହଁନ୍ତି। ହିନ୍ଦୁତ୍ୱ ଜାତୀୟତା ଅଟେ, ତେଣୁ ଏହା ପାଇଁ ଲଢ଼ିବା ସ୍ୱାଭାବିକ। ବିଜେପି ସମୟ ସମୟରେ କହୁଛି ଯେ ଭୋଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅନ୍ୟ ଦଳର ରାଜନୀତି ସହ ଜଡିତ ଅଛି। କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ପାଟିଲ ସିଧାସଳଖ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ଭୋଟ ବ୍ୟାଙ୍କ ରାଜନୀତି କରୁଛନ୍ତି। “ହେମନ୍ତ ଦେଶାଇ କହିଛନ୍ତି, “ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ବିଷୟରେ ଏପରି ବିବୃତ୍ତି ଦେବା ନିନ୍ଦନୀୟ। ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ସମସ୍ତ ଜାତି ଓ ଧର୍ମର ଲୋକଙ୍କୁ ସାଙ୍ଗରେ ନେଇ ଚାଲୁଥିଲେ। ସେ କେବଳ ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା କରିନାହାଁନ୍ତି। ଭୋଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ବିଷୟରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରି ନିଜର କ୍ଷତି କରିଛନ୍ତି।

‘ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ନାମର ବ୍ୟବହାର ରାଜନୀତିର ଏକ ଅଂଶ’:

ବରିଷ୍ଠ ସାମ୍ବାଦିକ ସଚିନ ପାରବଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ନାମରେ ବିଜେପି ରାଜନୀତି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି।ସେ କହିଛନ୍ତି, “ଶିବସେନା ଏବଂ ଏମଏନଏସ ଏପରି ଦୁଇଟି ଦଳ ଯାହାକି ସର୍ବଦା ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ନାମ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି କିନ୍ତୁ ନିକଟ ଅତୀତରେ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ନାମକୁ ବିଜେପି ବ୍ୟବହାର କରିଛି। ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ନାମରେ ବିଜେପିକୁ ଭୋଟ୍ ଦେଉଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଏଭଳି ବିବୃତ୍ତି ମଧ୍ୟ ଛଡ଼ାଇ ନେଇପାରେ। ସାଧାରଣ ମରାଠୀ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ନାମର ବ୍ୟବହାରକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି ନାହିଁ।

‘ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ରାଜା ଥିଲେ’:

କଂଗ୍ରେସ ନେତା ସଚିନ ସାୱନ୍ତ କହିଛନ୍ତି, “ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି ଏପରି ବିବୃତ୍ତି ଜାରି ରଖିଛି। ଅତୀତରେ ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କୁ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ସହ ତୁଳନା କରାଯାଉଥିଲା ଏବଂ ଏହି ଉପାୟରେ ସେ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କୁ ଅପମାନିତ କରୁଛନ୍ତି।” ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ବିଜେପି ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ପାଟିଲ କ୍ଷମା ପ୍ରାର୍ଥନା କରିବାକୁ ସଚିନ ସାୱନ୍ତ ଦାବି କରିଛନ୍ତି। ସାୱନ୍ତ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି, “ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ରାଜା ଥିଲେ। ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କୁ ସମ୍ମାନର ସହ ବିଜେପି କେବେ ଦେଖେ ନାହିଁ। ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ କେବେ ବି ବିଜେପି ଆରଏସଏସର ଆଦର୍ଶ ନୁହଁନ୍ତି। ବିଜେପିର ଆଦର୍ଶ ସର୍ବଦା ପେଶୱା ରହିଛନ୍ତି।”ଏହି ଘଟଣାରେ ଶିବସେନା ସାଂସଦ ସଞ୍ଜୟ ରାଉତ କହିଛନ୍ତି ଯେ, “ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ପାଟିଲ ଯାହା କହଛନ୍ତି ତାହା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନୁହେଁ। ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜ ହିନ୍ଦୁ ଭୋଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ତାହାତ ଜଣା ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ସେ ଏହି ଦେଶରେ ପ୍ରଥମ ହିନ୍ଦବୀ ସ୍ୱରାଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଛନ୍ତି ତାହା ସତ।” ସଞ୍ଜୟ ରାଉତ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, “ଛତ୍ରପତି ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ଧାରଣା ହିନ୍ଦୁ ହୃଦୟ ସମ୍ରାଟ ବାଲାସାହେବ ଠାକରେ ଏବଂ ଏହା ପୂର୍ବରୁ ବୀର ସବାରକରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନିହିତ ଥିଲା। ଦେଶରେ ହିନ୍ଦୁ ଭୋଟ ବ୍ୟାଙ୍କର ଧାରଣା ପ୍ରଥମେ ବାଲାସାହେବ ଠାକୁରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏହି ଦେଶର ଲୋକମାନେ ବାଲାସାହେବଙ୍କ ଅବଦାନକୁ କଦାପି ଭୁଲି ପାରିବେ ନାହିଁ।