ପ୍ରିଜମ୍ ନ୍ୟୁଜ ବ୍ୟୁରୋ: ଅନେକ ଦେବତାଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର କାରଣରୁ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶକୁ ଦେବ ଭୁମି ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ଏଠାରେ ଅନେକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମନ୍ଦିର ଅଛି, ଯାହାର ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ବିଶେଷତ୍ଵ ରହିଛି। ସେହି ମନ୍ଦିର ଗୁଡ଼ିକର ଅନେକ ରହସ୍ୟମୟ ପୌରାଣିକ ଗାଥା ମଧ୍ୟ ରହିଛି। ତେବେ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶର କୁଲୁ ସହରରେ ଥିବା ବ୍ୟାସ ଏବଂ ପାର୍ବତୀ ନଦୀ ନିକଟରେ ଥିବା ଉଚ୍ଚ ପର୍ବତରେ ପ୍ରଭୁ ଶିବଙ୍କର ଏକ ମନ୍ଦିର ଅଛି, ଯାହାର ଭେଦ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେହି ଜାଣି ପାରି ନାହାଁନ୍ତି । ପ୍ରତି ୧୨ ବର୍ଷରେ ଥରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଉପରେ ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ବଜ୍ରପାତ ହୁଏ, କିନ୍ତୁ ଏହା ପରେ ମଧ୍ୟ ମନ୍ଦିରରେ କୌଣସି କ୍ଷୟକ୍ଷତି ହୁଏ ନାହିଁ ବୋଲି କୁହାଯାଏ।
ପୌରାଣିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ, ଯେଉଁ ଉପତ୍ୟକା ଉପରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଅବସ୍ଥିତ ତାହା ସାପ ରୂପରେ ଅଛି। ଭଗବାନ ଶଙ୍କର ସେହି ସାପକୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ପ୍ରତି ୧୨ ବର୍ଷରେ ଥରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଉପରେ ପ୍ରବଳ ବଜ୍ରପାତ ହୁଏ । ବଜ୍ରପାତ ହେତୁ ମନ୍ଦିରର ଶିବ ଲିଙ୍ଗ ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଥାଏ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ଏହା ପରେ, ମନ୍ଦିର ଉପାସକମାନେ ଖଣ୍ଡବିଖଣ୍ଡିତ ଶିବଲିଙ୍ଗ ଉପରେ ଲହୁଣୀକୁ ମଲମ ଭାବରେ ଲଗାନ୍ତି, ଯାହାଫଳରେ ମହାଦେବଙ୍କୁ ଯନ୍ତ୍ରଣାରୁ ଉପଶମ ମିଳିଥାଏ। ଏହି ମନ୍ଦିର ସହିତ ଜଡିତ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ, କୁଲାଣ୍ଟ ନାମକ ଏକ ରାକ୍ଷସ ଥିଲା। ସେହି ରାକ୍ଷସ ତାର ଶକ୍ତି ଦ୍ୱାରା ସାପର ରୂପ ନେଉଥିଲା। ଥରେ ରାକ୍ଷସ କୁଲାଣ୍ଟ, ଅଜଗରର ରୂପ ନେଇ, ମଥାନ ଗ୍ରାମ ନିକଟରେ ବ୍ୟାସ ନଦୀରେ ଚେକା ବାନ୍ଧି ବସିବା ଦ୍ଵାରା ନଦୀ ପ୍ରବାହ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିଲା ଏବଂ ସେଠାରେ ଜଳ ବଢିବାକୁ ଲାଗିଥିଲା। ଏହା ପଛରେ ରାକ୍ଷସର ଉଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଯେ ଏଠାରେ ବାସ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀ ପାଣିରେ ବୁଡ଼ି ମରିଯିବେ। ଏହା ଦେଖିବା ପରେ ମହାଦେବ କ୍ରୋଧିତ ହୋଇଥିଲେ। ଏହା ପରେ ମହାଦେବ ଏକ ମାୟା ସୃଷ୍ଟି କଲେ, ଏବଂ ଭଗବାନ ଶିବ ରାକ୍ଷସ ପାଖକୁ ଯାଇ ତାଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ଲାଞ୍ଜରେ ନିଆଁ ଲାଗିଯାଇଛି। ମହାଦେବଙ୍କ କଥା ଶୁଣିବା ପରେ ରାକ୍ଷସ ପଛକୁ ଚାହିଁବା ମାତ୍ରେ ଶିବ କୁଲାଣ୍ଟ ମୁଣ୍ଡରେ ତ୍ରିଶୁଳରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେଠାରେ ତାର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। କୁହାଯାଏ ଯେ ରାକ୍ଷସର ବିଶାଳ ଶରୀର ଏକ ପର୍ବତରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହାକୁ ଆମେ ଆଜି କୁଲୁ ପର୍ବତ ବୋଲି ଜଣୁଛେ। କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ ଭଗବାନ ଶିବ କୁଲାଣ୍ଟକୁ ହତ୍ୟା କରିବା ପରେ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ପ୍ରତି ୧୨ ବର୍ଷରେ ବଜ୍ରପାତ କରିବାକୁ କହିଥିଲେ। ଏଭଳି କରିବା ପାଇଁ ଭଗବାନ ଶିବ କହିଥିଲେ କାରଣ ଯେପରି ସାଧାରଣ ଧନ ଜୀବନ ନଷ୍ଟ ନହୁଏ। ଭଗବାନ ନିଜେ ନିଜ ଭକ୍ତମାନଙ୍କୁ ବଜ୍ରପାତ ଆଘାତ ସହ୍ୟ କରି ରକ୍ଷା କରନ୍ତି ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ।
